Cả nam giới và nữ giới đều trải qua bốn giai đoạn khi quan hệ tình dục nhưng thời gian mỗi giai đoạn có thể rất khác nhau. Đàn ông thường đạt cực khoái sớm hơn so với phụ nữ, trong khi phụ nữ có thể mất đến 15 phút sau đó mới có thể lên đỉnh. Do vậy việc cùng đạt cực khoái trong một lần giao hợp được xem là không thường xảy ra, thậm chí là hiếm gặp.

Giai đoạn này thường bắt đầu sau 10 - 30 giây sau khi cặp đôi bắt bầu nảy sinh ham muốn với nhau và có thể kéo dài từ vài phút cho đến vài giờ. Ở nam giới, dương vật bắt đầu cương cứng lên một chút, núm vú bắt đầu co cứng. Nhịp tim, huyết áp và nhịp thở đều tăng lên.

Giai đoạn này bắt đầu khi màn kích thích tiếp tục đạt đến một tầm cao hơn. Dương vật nam giới trở nên cương cứng toàn bộ. Nhịp thở và mạch đều tăng nhanh. Da ở một số vùng có thể đỏ và nóng lên như ở vùng bụng, ngực, vai, cổ hoặc mặt. Đồng thời, các cơ bắp ở vùng đùi, hông, tay, mông bắt đầu gồng cứng hoặc co thắt lại.

Đây là đỉnh điểm của cuộc giao hợp nhưng cũng là giai đoạn ngắn nhất và chỉ kéo dài trong vài giây. Tinh dịch nam giới được tiết từ hành niệu đạo, đây chính là thời điểm người đàn ông bắt đầu cảm thấy cực khoái hay còn gọi là “xuất tinh”. Tinh dịch sẽ được giải phóng từ dương vật vào lúc các cơn co thắt bắt đầu xảy ra. Nhịp thở, mạch, huyết áp tiếp tục tăng lên, cơ bắp càng căng lên khi nam giới đạt được cực khoái. Đôi khi các cơ ở tay và chân bị thắt chặt lại theo phản xạ khi cực khoái diễn ra.​

Giai đoạn này, cả hai người đều trở về trạng thái nghỉ ngơi, có thể kéo dài vài phút cho đến nửa giờ hoặc lâu hơn tùy từng cặp đôi. Thường thì sự phục hồi ở nữ giới sẽ lâu hơn nam giới. Dương vật nam giới sau xuất tinh sẽ bắt đầu trở về trạng thái bình thường và cần phải mất một khoảng thời gian để có thể cương cứng lại lần nữa sau khi quan hệ. Khoảng thời gian giữa hai lần cương cứng nhanh hay chậm khác nhau ở mỗi người và phụ thuộc vào tuổi, tình trạng thể lực và một số yếu tố khác. Da cũng không bị đỏ ửng nữa và sự thư giãn các cơ diễn ra ở toàn bộ cơ thể.

Ở phụ nữ, dấu hiệu quan trọng nhất ở giai đoạn này đó là âm đạo bắt đầu tiết dịch bôi trơn. Kích thước âm đạo dài và rộng hơn để chuẩn bị cho cuộc giao hợp sắp xảy ra. Khi đó phụ nữ cảm thấy rạo rực trong người, âm đạo dần dần ướt nhiều hơn, âm vật phồng to, da ở vùng sinh dục thẫm hơn do căng máu hoặc một số phụ nữ có hiện tượng đỏ da ở mặt, cổ do tăng ham muốn tình dục. Nhịp tim và huyết áp đều tăng lên. Ở một số phụ nữ, trên cơ thể, đặc biệt là vùng ngực nổi lên những vùng da đỏ, điều này vô hại, không cần phải lo lắng, các bó cơ cũng chuẩn bị để co bóp mạnh hơn.

Giai đoạn này đòi hỏi phụ nữ phải sử dụng tất cả các giác quan và trí tưởng tượng. Có những thay đổi vật lý xảy ra trong giai đoạn này bao gồm lượng dịch được âm đạo tiết ra giúp bôi trơn trong quá trình giao hợp.

Lúc này, nhịp tim và huyết áp tăng nhanh hơn, gấp gáp hơn lúc trước. Lượng máu được cơ thể huy động đến âm vật và môi âm hộ nhiều lên gấp nhiều và khiến cho vị trí nhạy cảm này có màu sẫm hơn, đồng thời sự co thắt của các cơ khiến cho chúng trở nên săn chắc hơn, “cứng” hơn. Bầu ngực nhô cao, nhũ hoa cũng trở nên cương cứng hơn so với trước khi có kích thích.

Đây là giai đoạn được nhắc đến nhiều nhất khi nói về cực khoái. Vậy cảm giác lên đỉnh kéo dài bao lâu ở phụ nữ? Cơn cực khoái ở phụ nữ thường kéo dài lâu hơn so với cực khoái của nam giới. Một số phụ nữ đạt cực khoái nhiều lần trong một giao hợp nhưng không phải ai cũng có được “đặc ân” đó.

Khi đạt cực khoái, toàn bộ cơ thể nữ giới tiếp nhận sự lưu thông ào ạt của máu và sự lưu thông mạnh mẽ đó mang lại cảm giác đê mê, run rẩy lên toàn bộ các bó cơ trong cơ thể. Lúc này, thành bên trong âm đạo sẽ co bóp theo từng đợt, rồi có thể rỉ ra hoặc có người thì bắn ra một lượng dịch nhờn nhỏ, còn gọi là “tinh dịch của nữ”.

Lượng máu từng dồn về bộ phận sinh dục nữ bắt đầu giảm dần và tản ra. Có một số cảm xúc xuất hiện ở giai đoạn này, bao gồm cảm giác hạnh phúc, thoải mái và đôi khi là cảm giác buồn ngủ. Những cảm xúc này sẽ khác nhau tùy từng phụ nữ.